Terugblik 1

ANDERS…

Ik stamp geen open deuren in met te zeggen dat veel, heel veel veranderd is. Er is maar weinig overeind gebleven van wat wij op school geleerd hebben. Veel is anders geworden.

De oudsten onder ons hebben de tijd voor de oorlog gekend en gezien dat elke frank gedraaid werd voor hij werd uitgegeven. Met de golden sixties is alles anders geworden met de welstand en alle comfort. Ook kennis en wetenschappen hebben grote sprongen gemaakt. Het is anders geworden en wij hebben veel kunnen bijleren.

Ik stel mij (vanuit mijn kot) de vraag of ook het geloof anders is geworden en of de godskennis mee geëvolueerd is. Wat is allemaal anders sinds onze eerste communie. De geseculariseerde wereld heeft veel heilige huisjes van de catechismus overhoop gehaald. De coronacrisis met blij(f) in uw kot heeft ook mij op mezelf teruggeworpen. De kerken werden voor de eredienst gesloten; geen eucharistieviering meer. Een eerste lockdown voor drie maanden en nu (voorlopig toch…) voor anderhalve maand.

Zelf heb ik vijfenzestig jaren lang, elke dag aan het altaar gestaan en nu voor het eerst op non-actief gezet; het was toch even wennen, geef ik grif toe. Ik heb mij thuis op een (kerk)stoel gezet bij een brandende kaars en heb, zoals jullie vanuit de kerk, nu ook zelf de eucharistieviering (niet opgedragen maar) gevolgd. Ik heb elke dag de eucharistieviering, dankzij de live streaming (vanuit de kathedraal van Antwerpen) kunnen meemaken.

Ik heb met jullie ogen naar de viering gekeken. Ik was zoals jullie een kerkzitter en heb vanop mijn (kerk)stoel de eucharistie gevolgd en zonder hostie een geestelijke communie ontvangen. Het was anders, maar was het daarom minderwaardig? Ik geloof van niet en misschien is er (alles ten spijt) toch een positieve kant aan die lockdown. Ik heb (met jullie in gedachten) anders naar de communie zonder hostie gekeken.

Op het seminarie hebben wij geleerd dat alle sacramenten een zichtbaar waarneembare kant hebben, die je dan bij ontvangst van binnenuit dient te aanvaarden en in geloof biddend ter harte nemen. De sacramenten hebben niet alleen die objectieve kant, ook (en daar komt op aan) een persoonlijke subjectieve kant. Iets wordt u aangeboden met de vraag: wat doe je ermee? Je krijgt een cadeau en wat zeg je? ben je dankbaar of leg je het zo maar aan de kant? Liefde en vriendschap wordt u aangereikt… je kan het aanvaarden en erop ingaan: je kan ook afwijzen en er onverschillig aan voorbijgaan. Dat kan ook met de communie en met alle sacramenten, en daar wordt het nog moeilijker omdat het die gelovige ingesteldheid onderstelt.

De buitenkant heet, ex opere aperato (het ding is er) het water en ook de oliën zijn gezegend, en de hostie geconsacreerd. Die zichtbare en tastbare zaken worden toegediend en/of aangereikt. Je ziet het doopwater, je voelt de zalving en de hostie nut je. Dat is de zakelijke kant van de zaak.

Nu komt de vraag: hoe ontvang je? en wat doe je ermee? Ik pas dit toe op enkele sacramenten. Wie in geloof meegaat in het doopsel ziet en voelt het levengevend water. De vormeling en de zieke ontvangen de zegening met die gewijde oliën en geloven in die sterkte of bijstand die van boven komt. Bij de communie ben je één met de levende Jezus en ben je ook verbonden met God, onze Hemelse Vader. Die eigen en heel persoonlijke aanpak heet ex opere operantis. Je maakt er zelf van wat je wil, het hangt af van de ontvanger. Je krijgt zoekend en aarzelend de waarde in de mate dat je het gelovig geheim aanvaardt. Door Gods heilige Geest krijg je zijn liefde en zegen, genade en bijstand.

Wanneer straks (of nog later….) de kerken voor de eredienst terug opengaan, zullen wij mekaar vinden om met z’n allen Eucharistie te vieren. Hopelijk zal dat te communie gaan toch anders verlopen en zal je, eens op uw (kerk)stoel terug, niet zitten wachten tot de celebrant de boeken dicht doet en de organist zijn sortie speelt. Je verlaat de kerk om (buiten het gebouw) Kerk te zijn; om verbonden met Jezus Gods liefde uit te dragen en door te geven aan allen die u naast zijn; solidair ook met hen die onbereikbaar ver op ons gebed en onze solidariteit rekenen. Zo zal de wereld, beetje bij beetje, anders worden als wij zelf anders in het geloof komen te staan. Ga in vrede. Arnold, pr.